Column Marc van der Linden: Hollandse ziekte

30/05/2013

In Nederland willen we onszelf eens in de zoveel tijd opnieuw uitvinden. En daarbij hoort dan vooral een nieuwe naam. Met een nieuwe naam lijkt het alsof we iets nieuws doen, terwijl er in feite niets veranderd is. Ministeries maken het 't meest bont.

Bij het aantreden van elk nieuw kabinet is er wel weer een nieuwe naam voor een ministerie. Neem het cultuurdepartement. In het eerste deel van mijn leven heette het ministerie dat hier over ging Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, kortweg CRM. In 1982 werd dit WVC, kort voor Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Daarna werd het VWS en tegenwoordig heet het ministerie OCW. Elke keer moeten er natuurlijk nieuw briefpapier en visitekaartjes worden gemaakt, plus een campagne om de nieuwe naam van een ministerie bekend te maken.

Waarom ik over dit onderwerp schrijf, vraagt u zich misschien af. Wel, de dienst die de beveiliging van de leden van het koninklijk huis regelt, heeft ook een nieuwe naam. Tot voor kort werkten de mannen en de vrouwen die de Oranjes beveiligen voor de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging (DKDB). Dat was de opvolger van de VDKH: Veiligheidsdienst Koninklijk Huis. Sinds kort heet de dienst echter DBB (Dienst Bewaken en Beveiligen). Je vraagt je af waarom zo’n naamswijziging nodig is. Mij is het in elk geval nog niet duidelijk. Misschien is het wel een Hollandse ziekte…

Bij de komst van de nieuwe koning moesten er ook heel wat namen aangepast worden. Zo heet het Kabinet der Koningin nu Kabinet van de Koning. De oude spelling, met naamvallen, heeft hier plaatsgemaakt voor een wat moderner schrijfwijze. Maar niet overal. Op marineschepen stond vroeger als predicaat Hr Ms voor de naam, wat kort was voor Harer Majesteits. Tegenwoordig is dat Zr Ms, de afkorting van Zijner Majesteits. Hier lijkt het praktische het te hebben gewonnen van de moderniseringsdrift.

In Engeland heeft men helemaal geen behoefte om zaken te wijzigen. Aan het hof worden daar nog steeds Middeleeuwse termen als Mistress of the Robes of Lady of The Bedchamber gebruikt om hofdames aan te duiden. En de schatkistbewaarder, die aan het Nederlandse hof thesaurier wordt genoemd, heet daar Keeper of the Privy Purse (bewaarder van de privébeurs). De lakei die de koningin in haar privévertrekken bedient, heet Page of the Backstairs omdat zij in vroeger tijden altijd via andere trappen de vertrekken binnenkwamen dan de vorstelijke personen. Titels die misschien niet meer van deze tijd zijn, maar daarom, in mijn ogen, veel meer glans hebben dan de moderne fratsen die ze hier voortdurend verzinnen.