Column Marc van der Linden – Wilhelmina’s betovergrootmoeder durfde het al aan

18/01/2021

Velen – ook ik – zijn momenteel in de ban van de vaccinatie tegen corona. Wat zou het geweldig zijn als we straks van deze vreselijke ziekte verlost zijn. Interessant is ook: wie komt er wanneer voor in aanmerking? Dat verschilt per land en per cultuur. In Nederland vinden we dat prominenten vooral niet moeten voordringen. Dat is nu eenmaal gewoonte: gelijke monniken, gelijke kappen. Natuurlijk gaan de mensen in de zorg dan voor. Daarna komen de zwakkeren en de ouderen, plus de mensen in de verzorgingstehuizen, jong en oud. Daarover zal echter geen discussie ontstaan. In sommige landen staan staatshoofden en regeringsleiders wel vooraan. In Amerika werd de vaccinatie van de nieuwe vice-president Kamala Harris zelfs live op tv uitgezonden. In Nederland is vooralsnog niet bekendgemaakt wanneer premier Rutte of het koningspaar hun prikken krijgen. Ik verwacht dat daar zeker geen mediamoment van gemaakt zal worden en dat we hooguit achteraf horen dat ze het vaccin hebben gekregen. Daar past ook wel enige voorzichtigheid bij, want noch de premier, noch koning Willem-Alexander en koningin Máxima zullen de indruk willen wekken dat ze voordringen. Tegelijkertijd kun je zeggen dat zij, samen met andere bewindslieden, belangrijk zijn voor de zorg van het land. Je moet er niet aan denken dat de premier ziek wordt, helemaal nu de verkiezingen er aan komen. De koning moet ook niets overkomen, natuurlijk. Maar laat ik het positiever bekijken: Willem-Alexander en Máxima kunnen als positief voorbeeld dienen. Er zijn mensen die het vaccin gaan weigeren. Daarbij zit ook een zeer religieuze groep, die gelooft dat God bepaalt wie ziek wordt en wie niet en ook wie het overleeft. Van die groep gelooft een groot deel ook dat de Oranjes door Onze Lieve Heer op de troon zijn gezet. Het zou dus effect kunnen hebben als het koningspaar zich wel laat vaccineren…

Ik moest denken aan een verre voorouder van onze koning, de Russische keizerin Catherina de Grote (1729 – 1796). De van oorsprong Duitse prinses nam al snel de regering over Rusland van haar man over en werd een van de machtigste monarchen uit de geschiedenis. Haar kleindochter Anna Paulowna trouwde met onze latere koning Willem II en zij was dus de grootmoeder van koningin Wilhelmina, die op haar beurt weer de oma van prinses Beatrix was. Ik leg het maar even uit voor de jongere lezer. Deze Catherina de Grote maakte in haar tijd ook een ziekte mee, de pokken. Jaarlijks zorgde die uiterst besmettelijke ziekte in de achttiende eeuw voor 400.000 doden. En wie het overleefde was blind of volledig mismaakt. Catherina maakte mee dat er een remedie werd gevonden tegen de ziekte, die op het lichaam afschuwelijke zweren veroorzaakte. Wie uit de zweren van een relatief jong en recentelijk besmet iemand wat pus nam en dat in een wondje smeerde, kon zo immuun worden voor de pokken. De meeste mensen durfden het niet aan, maar Catherina de Grote wel. Toen zij het overleefde, deed het hele hof het vervolgens ook. Uiteindelijk lieten twee miljoen Russen zich zo vaccineren en werd het ’t eerste land waar de ziekte onder controle kwam. Dankzij de grootmoeder van de oma van Willem-Alexander’s overgrootmoeder. Als de naam Catherina de Grote al niet indrukwekkend genoeg was, dan is haar durf bij die allereerste vaccinaties dat zéker wel.