Column Marc van der Linden – 300 mensen voor acht royals
16/08/2021
Dat de leden van het Koninklijk Huis op hun wenken bediend worden, daar mogen we wel vanuit gaan. Op dit moment telt het Koninklijk Huis – zeg maar de leden die op de troon zitten of zaten, of erop zouden kunnen komen plus hun partners – slechts acht leden. En 300 werknemers, hoewel niet allemaal fulltimers, voor acht personen, dat komt neer op 37 mensen per lid Koninklijk Huis. Zo werkt het natuurlijk niet, want de entourage van prinses Beatrix is groter dan die van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven. Maar allebei zullen ze over bedienden, schoonmakers, tuinmannen en keukenpersoneel beschikken.
Prinses Beatrix heeft twee kameniers, die volgens mijn bron per week afwisselen. Dichtbij Beatrix werken is niet makkelijk. Ze houdt sowieso zelf al afstand en het kan soms jaren duren voordat iemand zich echt op haar gemak voelt. En omgekeerd, zo vertelde me iemand die het kan weten. Hij dacht dat Beatrix’ soms wat bazige of hooghartige gedrag uit een vorm van verlegenheid voortkwam. Onbewust, waarschijnlijk, lijkt ze in zo’n beginperiode extra moeilijk te zijn om de elasticiteit van een nieuwe werknemer te testen. Een kamenier is ook niet zomaar een werkneemster, zij komt letterlijk het dichtst bij Beatrix of Máxima, of wellicht Margriet. Vroeger hoorde een kamenier gewoonweg bij de vaste staf van een prinses. Ze zorgt dat er elke dag een keuze hangt qua kleding en helpt eventueel met aankleden. De verzorging van de garderobe is haar taak. Ze wast of stoomt, strijkt en hangt de kleding na dragen uit en vervolgens terug, met aantekeningen waar het gedragen is en met welke juwelen. Beatrix had er twee, die ze kort na elkaar is kwijtgeraakt.
Haar langst dienende kamenier Emy Bloemheuvel zal ze nog steeds missen. Die was niet alleen haar kledingverzorgster, maar maakte op een gegeven moment ook de hoeden van Beatrix. Emy was zo artistiek begaafd dat ze zich in opdracht van Beatrix zelfs met de grote bloemstukken in de paleizen bemoeide. Daarnaast deelden ze veel. Ze verloren in dezelfde tijd hun echtgenoot en deelden een liefde, overigens met Margriet en Pieter, voor borderterriërs. Er ontstond echter grote ruzie toen Emy aankondigde gewoon op de geplande datum met pensioen te willen gaan, terwijl haar werkgeefster ervan uit was gegaan dat Emy, net als zij, door zou werken na haar 65ste verjaardag. Het duurde lang voordat Beatrix dat accepteerde, maar de klap was groot toen Emy’s vervangster niet lang daarna een andere baan bleek te hebben gevonden. Zij had het werken voor de koningin leuk gevonden toen ze nog in Den Haag verbleef, maar op Drakensteyn vond ze het verschrikkelijk.
Met de kameniers alleen hebben we echter pas maximaal vijf personeelsleden besproken. Dan zijn er nog zo’n 125 mensen in dienst voor het schoonmaken, het verzorgen van maaltijden voor de Oranjes én het personeel dat opdient, afruimt en afwast. Het is een grote groep, maar met drie paleizen, een kasteel en een kast van een villa wel voor te stellen. Tot de overige 175 mensen behoren de telefonistes, de secretariaten, klusjesmannen, tuinpersoneel, chauffeurs en mensen die de paarden, koetsen en stallen verzorgen. En wat totaal onverwachte personen, zoals een hotelmanager die er voor zorgt dat het de gasten van de Oranjes, privé of ’zakelijk’, aan niets ontbreekt. Noordeinde en het Paleis op de Dam hebben allebei namelijk ook een soort hotelfunctie. Alleen kan niemand er zomaar een kamer boeken.