Column Marc van der Linden – Ook de koning moet reorganiseren

25/10/2021

In de meeste landen is het de normaalste zaak van de wereld om politici van alles wat er misgaat de schuld te geven. De wijze waarop dat gebeurt, is af en toe schokkend. Wie hoort en ziet wat mensen als Mark Rutte en Hugo de Jonge allemaal naar hun hoofd krijgen, denkt al snel dat ze zelf het coronavirus hebben verspreid. Het zal je maar gebeuren dat er wereldwijd een virus uitbreekt terwijl jij net de leiding hebt over een land of het ministerie van Volksgezondheid. Je moet besluiten nemen die over leven of dood gaan en zelfs de echte deskundigen kunnen je niet helpen.

Hetzelfde gebeurt momenteel met de leden van het Koninklijk Huis. Zelfs in de Tweede Kamer wordt steeds vaker het beeld neergezet dat de Oranjes zakkenvullers of uitvreters zijn. Ik heb vaak gezegd dat ons Koninklijk Huis misschien wel de beste deals van alle koningshuizen in Europa heeft. Dat kan ik natuurlijk onderbouwen. Als je naar de begroting kijkt, vraag je je af waarom één familie in ’s hemelsnaam 300 personeelsleden nodig heeft. We praten dan over werknemers als koks, tuinmannen en schoonmakers tot kantoorpersoneel en beleidsadviseurs. Dat geldt niet alleen voor de koning en zijn gezin, maar ook voor prinses Beatrix en prinses Margriet. Veel mensen vragen zich af waarom prinses Margriet nog altijd marechaussee bij haar villa heeft staan en een eigen secretariaat heeft. Maar dat is nu eenmaal historisch zo gegroeid. Je kunt niet, nu de prinses en haar man op leeftijd zijn, zeggen: ’We halen uw personeel weg’. Margriet en Pieter hebben nooit een salaris gekregen voor het vele werk dat ze al bijna zestig jaar doen. Het paar ondersteunde koningin Juliana, koningin Beatrix en nu koning Willem-Alexander. Als er een buitenlands staatshoofd op bezoek komt, zorgt Margriet er ook voor dat een lid van de koninklijke familie in het paleis logeert, zodat er altijd iemand aanspreekbaar is die het personeel kan aansturen. Margriet en Pieter hebben hun personeel en privileges dus echt verdiend. Prins Constantijn en prinses Laurentien hebben een vergelijkbare familierelatie met de koning, maar doen zelden iets voor het Koninklijk Huis. Zij hebben dan ook geen marechaussee voor hun woning staan en voor dat strookje gras in hun tuin zullen ze geen tuinmannen hebben. Ik verwacht ook niet dat de twee dochters van de koning die geen staatshoofd zullen worden, waarschijnlijk Alexia en Ariane, in de toekomst net zo’n eigen hofhouding krijgen als Pieter en Margriet. Daarnaast lijkt de koning al begonnen te zijn met het inkrimpen van de hele hoforganisatie. Niet langer wordt gekeken naar wat historisch gebruikelijk is, maar wie echt nodig zijn. Recentelijk is de functie van ceremoniemeester opgeheven, de hofdames worden niet meer zo vaak ingezet en ook op de secretariaten en bij de afdeling van de hofmaarschalk wordt dankzij computers steeds efficiënter gewerkt. Op termijn moet dat geld gaan opleveren. De rol van de beleidsadviseur is echter juist belangrijker geworden. Zo moest voorkomen worden dat de koning met de omstreden emir van Dubai wordt gezien als hij volgende week naar de Expo 2020 in Dubai gaat. Dat gebeurt door de koning en de koningin te laten landen in Abu Dhabi, één van de andere emiraten waarmee Dubai de Verenigde Arabische Emiraten vormt. Door daar te landen, moet één van de familieleden van de emir van Abu Dhabi het paar welkom heten op het vliegveld. En daarmee is het Dubai-probleem opgelost…