Hoe gaat het nu met: Martin Gaus

16/04/2024

Dit interview is gepubliceerd in Weekend nummer 10

Door Emelie van Kaam

Martin Gaus wordt dit jaar 80. Nu die leeftijd eraan komt, realiseert hij zich des te meer dat het leven eindig is. Bang voor de dood is hij niet. “Omdat ik al regelmatig in mijn leven bijna dood ben geweest. Dus ik heb daar niet zo veel moeite mee.”

Hoe ver bent u met het schrijven van uw memoires?

MARTIN GAUS: “Dat is een bevalling, ik zit momenteel op pagina 140. Ik schrijf ze niet omdat ik de behoefte heb om ze te gaan publiceren, het verhaal is voor mezelf en mijn kinderen. Ik ben aan het inventariseren waarom ik alles heb gedaan in mijn leven. Allerlei gedrag dat ik in mijn leven heb gehad, het zakelijk presteren, het werken voor televisie of wat dan ook – het heeft allemaal een reden. Er is een reden waarom mensen doen zoals ze doen. Ik ben het voor mezelf aan het inventariseren, ik ben mijn eigen psychiater eigenlijk. Het is een fantastische manier om jezelf te leren kennen en te begrijpen, daar gaat het mij om.”

U wordt dit jaar 80. Hoe kijkt u daarnaar?

“Ik heb een ongelooflijk leven achter de rug. Van jongs af aan heb ik constant in de picture gestaan en ongelooflijke dingen gedaan. In mijn jeugd was ik de jongste internationaal spelende honkballer van Nederland en uiteindelijk heb ik tv-toestanden gedaan, ongelooflijk veel mensen begeleid met honden opvoeden, hondeninstructeurs en gedragstherapeuten gecreëerd en daar is een enorm groot bedrijf uit ontstaan. Ik was uitgenodigd voor een bijeenkomst in De Beekse Bergen, waar ik niks van afwist. Daar zat een paar honderd man op mij te wachten, die vertelden dat ik hun leven had veranderd. Ik was buitengewoon ontroerd van al die waardering. Ik heb kunnen constateren dat het zin heeft gehad wat ik de afgelopen 80 jaar heb gedaan. Die verhalen hoor je normaliter alleen op een begrafenis, dan hoor je dat zelf niet omdat je dood bent. Ik heb alle waardering wel gehoord en dat is het mooiste van alles.”

Heeft u soms het idee dat u nu niet meer belangrijk of nodig bent?

“Nee, want ik ben nog steeds aldoor bezig. Ik word voor diverse podcasts uitgenodigd en vrijwel iedere week sta ik wel in een krantenartikel. Iedere maand geef ik voordrachten en zijn er mensen die naar de Academie komen, waar ik een verhaal houd. Ik heb het op zich niet druk, maar druk genoeg. Het punt is: op het moment dat je minder in de picture staat, raak je een stukje van je identiteit kwijt. Dat betekent dat het minder belangrijk wordt, maar het is nog niet onbelangrijk. Bovendien hecht ik er niet meer zo aan, het maakt me niet zo veel uit. Ik heb geen identiteitscrisis gehad. Zo zit ik niet in elkaar.”

Heeft u aandacht nodig?

“Iedereen heeft aandacht nodig. Zonder aandacht ga je dood. Als je een moeder hebt die geen aandacht aan je geeft, ga je dood. Mijn gedrevenheid om mensen dingen te leren en dat ik daarvoor waardering en aandacht krijg, is een basisbehoefte. Die voel ik en die heeft iedereen.”

Heeft u periodes gekend dat u geen aandacht kreeg?

“Op de momenten dat ik niet voldoende aandacht kreeg, kreeg ik wel negatieve aandacht. Dat blijft aandacht. Het één is leuk, het ander minder leuk. Maar ik ben er in mijn leven niet onder gebukt gegaan dat ik negatieve aandacht kreeg, dat viel allemaal wel mee. Ik zal nooit vergeten: ik zat ooit bij Jeroen Pauw en Paul Witteman in de talkshow en het ging over het mishandelen van honden. Er is een Mexicaan die ook met honden werkt en op tv presenteert (Cesar Millan, red.) en hij heeft heel veel fans in Nederland. Vervolgens kreeg ik die mensen over me heen, omdat ik kritiek had op zijn manier van opvoeden. Dat hinderde me enigszins. Johan Derksen zat in hetzelfde programma, dus ik belde hem daarna op en zei: ’Jij maakt ook altijd dat soort ellende mee, dat mensen kritiek op je hebben, wat doe je daar nou aan? Hij zei: ’Helemaal niks, niet lezen.’ Nou, dat valt niet mee. ’Ik weet het goed gemaakt’, zei hij. ’Als het erg moeilijk wordt, bel je me maar en dan stuur ik mijn vrouw naar die mensen toe.’ Hahaha! Met andere woorden: trek je er helemaal niks van aan, laat ze allemaal maar gaan!”

Terugkerend naar wat het met u doet om 80 te worden.

“Ik realiseer me des te meer dat het leven eindig is. Dat is niet zo erg, doodgaan is niet het ergste. Als je 80 bent en het laatste stukje van je leven in gaat vullen, gaat het meer om de weg naar het einde. Dat ik niet verschrikkelijk ziek word, of niet meer kan lopen, niet meer kan lezen: aan zulke dingen moet ik niet denken, dat is waar ik angstig voor ben. Maar voor de rest, als ik denk aan doodgaan, ben ik daar redelijk makkelijk in, omdat ik al regelmatig in mijn leven bijna dood ben geweest. Dus ik heb daar niet zo erg veel moeite mee. Als ik over de dood nadenk, zeg ik: ’Hé dood, daar ben je daar weer. Even niet vandaag. Overmorgen misschien. Ik hoor je wel, dag’.”

Zou u uw eigen afscheid willen regisseren?

“Mijn eigen uitvaart heb ik onlangs in de Beekse Bergen gehad, die honderden mensen die dankbaar en blij waren én bij wie ik invloed heb gehad op hun carrière of leven. Dat is mooi.”

Uw vrouw heeft dezelfde leeftijd als u. Maakt u zich zorgen om haar?

“Jazeker, ik maak me het meeste zorgen over wie het eerste dood gaat. Dat is niet onze liefhebberij. Ik moet er niet aan denken dat ik nu alleen overblijf. Dan heb ik wel mijn kinderen, maar alleen in een huis is niet leuk. En het idee dat ik opgenomen ga worden in een verpleeghuis in de toekomst, dat zijn allemaal dingen die niet erg leuk zijn. Dat is niet stimulerend, ik kijk daar niet naar uit.”

Heeft u last van lichamelijke gebreken door het ouder worden?

“Als ik ’s morgens mijn bed uitkom, vraag ik me af hoe ik in godsnaam recht overeind kan komen. Maar na een half uurtje gaat het wel weer. Ik ben strammer enzovoorts. Ik ben druk bezig met fitness om in ieder geval nog redelijk goed te kunnen bewegen, zodat ik nog spierkracht overheb. Ik houd het wel een beetje bij, maar het wordt niet beter.”

Beeld: ANP

Dit interview is gepubliceerd in Weekend nummer 10. Dit nummer bestellen kan hier. Liever online lezen? Klik dan hier.