Achter de rododendrons

04/01/2025

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 1

Prins George, prinses Charlotte en prins Louis hadden er letterlijk hun handen vol aan. Tekeningen, cadeautjes, chocolade, knuffels… Op de terugweg naar Sandringham House vanuit het kerkje waar ze de kerkdienst bijwoonden, kregen ze van omstanders de handen volgestouwd. “Papa, kun jij wat dragen?”, riep de kleinste plots, nadat William er even daarvoor over grapte wie van de kleine helpers over welke afdeling cadeautjes ging.

De jongste telg had van een collega-zesjarige een met de hand afgewerkte zilveren eierdop en lepel gekregen. Een cadeautje dat deze Rupert zelf in zijn sok had gekregen met kerst. Het jongetje voelt een speciale band met de prins, omdat ze een paar dagen na elkaar zijn geboren.

Wat er met die cadeaus gebeurt? Het is voor velen een groot raadsel. Anderen herinneren zich de sketch van Wim Sonneveld in de rol van Juliana’s stalmeester. “Alle kruienkoeken en krentenmikken” die “aangebooien” werden “achter de rododendrons sodemieteren”, was zijn taak op Koninginnedag. En toch staan ook in Nederland bijna bij elk bezoek mensen met een cadeautje voor de koning, koningin of prinses Beatrix klaar.

Ik herinner me tijdens de Caribische reis van prinses Amalia dat haar prachtige kunstwerken en sieraden werden aangeboden. Maar onlangs kreeg Willem-Alexander tijdens een werkbezoek aan Friesland nagelkaas aangeboden. Zou hij die écht opeten? Tijdens een normaal bezoek is het aantal cadeautjes nog wel te overzien, maar de buit na zo’n wandeling van de Britse royals is behoorlijk. Laat staan bij ons op Koningsdag. Dan wordt vaak de scouting erbij gevraagd om met bolderkarren of bak etsen achter het gezelschap aan te rijden. Na het enthousiaste “dank u wel!” van een van de Oranjes gaat het dan via hofdame, adjudant, burgemeester langzaam naar achter en belandt het uiteindelijk aan het eind van de route. Op het paleis worden ze genoteerd en gefotografeerd. Sommige dingen zullen dan onder het personeel worden verdeeld, weggegeven of weggegooid, zoals wat kan bederven of verwelken, in het geval van bloemen.

Maar er zijn ook cadeautjes die in het archief belanden. Het koninklijk huisarchief, waar eeuwen aan Oranjegeschiedenis ligt. Natuurlijk niet dat boeketje met de 35%korting-sticker, dat Máxima eens aangeboden kreeg en waarvan de foto op een voorpagina belandde. Kwaliteit, of het gepersonaliseerd is of uniek spelen een rol bij de beslissing of het een plekje in het archief krijgt. Een honderd jarige die een jaar lang gehaakt heeft op een pannenlap en daar een persoonlijke brief bij heeft gestuurd, bijvoorbeeld, zo vertelde de directeur van het archief me. Maar dan is het alsnog aan degene die het aangeboden heeft gekregen om te kiezen of het in de collectie moet worden opgenomen. Zo liet Máxima haar assistent weleens sieraden voor de drie prinsesjes terugsturen, omdat ze vond dat ze iets van zo’n waarde niet kon aannemen.

Laatst stonden er bij een bezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima fans te wachten tot het koningspaar zou vertrekken, zodat zij hun cadeaus aan konden bieden. Willem-Alexander zag het niet en zat al in de auto, Máxima nam de honneurs waar. “Maar deze is voor de koning!”, riep een van de fans. En de koning moest die zelf maar komen halen. Het cadeautje is natuurlijk voor de fans ook een trucje om even met het staatshoofd te kunnen praten of met ze op de foto te gaan, maar vandaag had hij daar misschien geen zin in. Maar dan: belandt het dan in het beste geval ergens in het archief? Nee, soms zie je gelukkig ook dat een boek op de koffietafel van Willem-Alexander en Máxima belandt. Of die prachtige hoed die Máxima op Urk aangeboden kreeg, die ze drie maanden later daadwerkelijk droeg bij de doop van prins Carlos jr. in Parma. Sommige cadeaus zijn gelukkig een ander lot beschoren dan achter de rododendrons.

Beeld: Getty Images

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 1, nú in de winkel! Of lees ‘m online. Liever bestellen? Dat kan hier.