Het ouderlijk paleis

14/10/2023

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 41

Door Rick Evers

Met welk gevoel zal prinses Beatrix vorige week naar Paleis Soestdijk zijn gereden? We kunnen het alleen maar raden, maar het lijkt me hoe dan ook een vreemde gewaarwording om juist in de week dat haar vaders ledenkaart van de NSDAP openbaar werd, terug te zijn op haar ouderlijk paleis. Het is de plek waar Bernhard het papiertje jarenlang verborgen hield.

Had ze het al eerder kunnen weten? Heeft ze er met hem over gesproken? Ik kan me niet anders voorstellen dan dat het door haar gedachten moet zijn gegaan. Sinds enkele jaren ligt op het paleisterrein de start en finish van het Oranjepad, een loop om geld in te zamelen voor het spierfonds dat de naam van de prinses draagt. Ik vond het destijds al dapper dat de prinses ermee instemde om daarnaartoe te gaan.

Het is geen geheim dat ze op Soestdijk geen al te gelukkige jaren heeft liggen, met het moeilijke huwelijk van haar ouders Juliana en Bernhard, tal van schandalen die er besproken moeten zijn en de zorgen om zusje Christina, om maar wat te noemen. Ik kan me voorstellen dat ze met vliegende vaart haar kasteeltje Drakensteyn wilde inrichten, op zichzelf wilde gaan wonen en de ellende van Soestdijk achter zich wilde laten. Elke keer als Beatrix de laatste jaren naar Soestdijk zal zijn gereden voor het Oranjepad, zullen er dus wel herinneringen boven zijn gekomen. En dan nu dit bewijs van haar vader, al zal Beatrix al eerder door Willem-Alexander op de hoogte zijn gesteld dan wij gewone Nederlanders. Als ik het voor het zeggen had, zou ik als Beatrix het paleis gemeden hebben.

Toevallig maakte ik nog geen drie weken geleden ook een trip down memory lane, zoals dat wordt genoemd. Ik was jarig, at een taartje met mijn grootmoeder en besloot om een stukje met haar te gaan rijden. Onder meer langs de oude boerderij waar ze haar jeugd had doorgebracht, haar kinderen zijn opgegroeid en ik als kleine ukkepuk, haar oudste kleinzoon, enorm veel tijd heb doorgebracht. Oma begon te glunderen toen we de straat in reden. De aanblik van de witte bast van de berken aan weerszijden voelt als thuiskomen, ook al is dat niet meer zo. De boerderij waar oma meer dan 75 jaar gewoond en gewerkt heeft, waar vier generaties familie gewoond hebben, waar gefeest is, lief en leed gedeeld, is niet langer in de familie. Wat voor mij rest, zijn vooral mooie herinneringen.

Op flinke afstand zag mijn oma vlaggetjes hangen. “De nieuwe bewoners zijn er”, concludeerde ze. Een bord ’welkom in de buurt’ bevestigde dat. Oma glimlachte, zoals eigenlijk altijd. Fijn, dacht ik, ze heeft er vrede mee. De ouderlijke boerderij, mijn grootouderlijk paleis, is aan een nieuw hoofdstuk begonnen. Tijden veranderen.

Soestdijk heeft sinds jaren ook een nieuwe eigenaar. Grootse plannen voor de toekomst, waardoor op alle fronten een nieuw hoofdstuk is begonnen. Die koninklijke geschiedenis zal er altijd onlosmakelijk mee verbonden zijn. De expositie die er deze week is begonnen – de vrouwen van Soestdijk – is daarvan een prachtig voorbeeld. Het verhaal van de historische koninklijke dames wordt daarin verteld en de huidige generatie Oranjes was bij de opening vertegenwoordigd door prinses Margarita de Bourbon de Parme, ook een kleinkind van Juliana en Bernhard. En dat is dan weer samengesmolten met Dutch design van vandaag de dag.

Hopelijk durft ook prinses Beatrix het aan om eens te gaan kijken. Voor haar kan ik alleen maar hopen dat het zo’n zelfde gevoel is als mijn oma had bij het zien van de boerderij. Dat, als ze terug is op Soestdijk, bij prinses Beatrix de positieve herinneringen op de voorgrond liggen en er een glimlach op haar gezicht verschijnt. Mooie herinneringen aan een boek dat inmiddels gesloten is.

Beeld: Mischa Schoemaker

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 41, nú in de winkel! Dit nummer bestellen kan hier. Liever online lezen? Klik dan hier.