Oogkleppen af en accepteren
22/07/2023
Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 29
Door Rick Evers
Met zijn negentig jaar zou koning Franz zijn collega Elizabeth naar de kroon hebben gestoken. Hij zou haar zijn opgevolgd als oudste monarch van Europa. Maar koning Franz is geen koning, want zijn koninkrijk Beieren hield in 1918 op te bestaan. Hij heeft die periode dan ook nooit meegemaakt. Toch is het verhaal van Franz er een voor in de boeken.
Hij werd op 14 juli 1933 in München geboren als Franz Bonaventura Adalbert Maria Prinz von Bayern. Sinds het overlijden van zijn vader in 1996 is hij geen koning, maar voert hij de titel Hertog van Beieren en beheert hij de familie-eer. Het is niet dat zijn zoon de volgende hertog wordt. Die is er namelijk niet, want Franz en zijn partner Thomas kregen geen kinderen. Ze zijn ook niet getrouwd. Onlangs trouwde zijn neef prins Ludwig met de Nederlandse Sophie. Die twee worden nu naar de voorgrond geschoven als de toekomst van de familie en de erfenis van de voormalige monarchie. Oom Franz is een van de weinige royals die uitkomen voor hun geaardheid. Natuurlijk zijn er meer ’Franzen’, ook in de geschiedenis.
Prinses Isabella van Bourbon-Parma overleed al 260 jaar geleden na een kortstondig huwelijk met keizer Jozef II, maar schreef tijdens haar huwelijk heimelijke brieven aan haar schoonzus, inclusief omschrijvingen van de plekken op haar lijf die ze zou willen kussen. Je kunt je toch nauwelijks voorstellen dat – anno nu – dergelijke appjes van Oranjeprins(ess)en zouden uitlekken? Toch zijn er in de historie van ons eigen koninkrijk ook dergelijke verhalen. Koning Willem II werd zelfs afgeperst vanwege zijn gevoelens voor mannen.
Het is enerzijds te begrijpen dat zeker de belangrijkste personen in de koninklijke bloedlijn hun seksualiteit hebben weggedrukt en de dynastieke belangen voorop hebben gesteld. Want zonder nakomeling geen toekomst voor het koninkrijk, met wellicht als gevolg dat de kroon in vijandige handen terechtkomt. En aangezien maîtresses van alle tijden zijn, kon destijds een vorst, kroonprins of andere royal in een tijd zonder sociale media of camera’s ook redelijk discreet een mannelijke minnaar ontvangen, terwijl ze vanwege de dynastieke belangen wél getrouwd waren. Misschien was het voor een homoseksuele prins zelfs wel makkelijker om de verhalen buiten de deur te houden. Per slot was het ongebruikelijk dat de prins bijvoorbeeld een vrouw in zijn vertrekken zou ontvangen. Maar die stoere generaal die klaarblijkelijk voor staatszaken aanklopt of zo’n bevallige kamerdienaar die voor persoonlijke diensten binnenwipt, daar keek niemand van op. Zolang de verhalen maar binnen de paleismuren bleven. Natuurlijk zou het niet zo moeten zijn. Een ongelukkig huwelijksleven om stiekem je geliefde te ontvangen. Tijden zijn veranderd, maar binnen de regerende koningshuizen is openlijk gay zijn nog steeds een unicum.
Statistisch gezien móeten ze er natuurlijk wel zijn. Uit vele onderzoeken blijkt dat één op de tien mensen op hetzelfde geslacht zou vallen. Dus waarom niet als er blauw bloed door de aderen vloeit? Sommigen in de adellijke wereld durfden het aan: een baron Van der Feltz kreeg met zijn vriend én de hulp van een jonkvrouwe Röell trots een kleine barones. Volgens critici heurt het niet zo, maar volgens onze wetten is zij gewoon een wettige nakomeling. Het heeft er echter alle schijn van dat het in de adellijke en koninklijke wereld nog niet zo geaccepteerd wordt als op veel andere plekken.
Franz mag zich met zijn 90 jaar een voorbeeld noemen. Een voorbeeld van dat je mag zijn wie je bent en dat liefde overwint. Al besloot Franz pas dit jaar, na 40 jaar samen te zijn geweest met Thomas, op zijn 89ste echt uit de kast te komen. De wereld is veranderd in zijn negen decennia op de planeet, vindt hij: ‘Je mag van iedereen eisen en verwachten dat ze de oogkleppen afdoen en de liefde in alle facetten accepteren.”
Beeld: Getty Images
Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 29, nú in de winkel! Dit nummer bestellen kan hier. Liever online lezen? Klik dan hier.
