Van paleis naar rijtjeshuis?

28/07/2024

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 30

Door Rick Evers

Als je solliciteert, heb je vaak wat dagen of weken, hooguit een paar maanden om na te denken over hoe je iets wilt aanpakken. Tenzij je al in het bedrijf werkt, dan heb je misschien een tijdje de kunst af kunnen kijken. Zo ga ik het (niet) aanpakken, zou je kunnen denken.

Anders dan bij de meeste banen weten sommige royals vaak al jaren dat ze die ene topjob zullen krijgen. De Britse koning Charles heeft bijna drie kwart eeuw als prins de kunst kunnen afkijken. Hij wist dat zijn moeder niet zomaar haar stokje zou overdragen, pas als ze zelf van haar stokje zou vallen. Gelukkig, denk ik dan, kennen wij al sinds het begin van de Oranjemonarchie de traditie om af te treden als de koningen zelf vinden dat de tijd rijp is. Beatrix heeft gewacht tot de dochters van Willem-Alexander een zekere leeftijd hadden om de troonswisseling bewust mee te kunnen maken en stevig genoeg in hun prinsessen schoenen stonden om de veranderingen aan te kunnen die de nieuwe functies van hun ouders teweeg zouden brengen. Een slimme zet, als je het mij vraagt.

Beatrix had het lang en breed gepland en Willem-Alexander en Máxima wisten er al enkele jaren van af. Die dertigste april 2013 stond al een tijdlang in hun agenda en eens had Willem-Alexander zich daarover versproken, toen een mogelijke troonswisseling werd besproken met de paleisstaf en hij haarfijn vertelde hoe de stand van de zon zou zijn op de dag van de inhuldiging.

In Luxemburg vertelde groothertog Henri eerder dit jaar dat hij al wist wanneer hij zal aftreden. Een datum wilde hij echter niet noemen. Ongetwijfeld borrelen bij hem de plannen ook al jaren en heeft hij zijn oudste zoon Guillaume al meegenomen in zijn gedachtespinsels over de machtsoverdracht. De Luxemburgers hebben wat dat betreft een aparte traditie. Een beetje zoals in de meeste koninkrijken de mogelijkheid bestaat om de macht over te dragen aan de troonopvolger ingeval het staats hoofd niet in staat is om te regeren. Een regentschap. Zo was Juliana al regent in de laatste regeringsjaren van Wilhelmina. Of in het prinsdom Liechtenstein, waar Alois al sinds 2003 prins-regent is in naam van zijn vader, Hans-Adam, die officieel nog steeds de vorst is.

Maar in Luxemburg wordt de troonswisseling aangekondigd door de opvolger alvast mee te laten regeren als ’lieutenant-représentant’, of in oude bewoordingen: stadhouder. Guillaume wordt op 8 oktober 2024 aangesteld. Een jaar later, op 7 oktober 2025, zit zijn vader Henri precies 25 jaar op de troon, nadat diens vader Jean afstand had gedaan. Dat wil hij natuurlijk vieren. En omdat er plannen zouden zijn om in Luxemburg twee jaar lang feest te vieren, ga ik ervan uit dat in oktober 2026 de daadwerkelijke troonsafstand zal worden getekend en Guillaume voortaan groothertog Guillaume V zal zijn.

Eén ding wil hij alvast anders gaan doen. Hij is niet van plan om in het grootse en sprookjesachtige Kasteel Berg te gaan wonen. Hij wil een gezinswoning laten bouwen op het domein, zodat hij zijn twee kinderen, erfprins Charles en prins François, een zo normaal mogelijke jeugd kan geven. Het kasteel kan dan deels worden opengesteld voor publiek en verder als ont vangstpaleis en kantoor dienen voor de nieuwe groothertog en groothertogin. Voor de huidige groothertog en groothertogin, Henri en Maria Teresa, is het kasteel wat groot geworden, omdat alle kinderen het huis uit zijn.

Ongetwijfeld zullen zij huizenruil doen en komen zij te wonen op Château de Fischbach, waar Guillaume en Stéphanie nu met hun kinderen wonen. Of zouden ze een levensloopbestendige woning naast het huis van Guillaume willen? Ik denk dat zij toch écht uit een ander hout gesneden zijn.

Beeld: Cour Grand Ducale/Luxemburgse Hof

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 30, nú in de winkel! Of lees ‘m online. Liever bestellen? Dat kan hier.