Alexia’s toekomstdroom in duigen

18/08/2024

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 33

Door Rick Evers

Prinses Alexia is er eindelijk uit: ze gaat niet in Groningen studeren, maar in Londen, waar ze aan het University College de bachelor Science & Engineering for Social Change gaat doen. Een studie rondom het oplossen van grote sociale uitdagingen. Voor zover ik dat kan in schatten, past dat bij haar.

Haar ambities – ik heb daar eens naar gevraagd – houdt ze voor zichzelf. “Zoveel ambities” en haar eigen overwegingen voor haar studie noemt ze “persoonlijk”. Door beelden van achter Alexia’s schoolmuren in Wales kwam naar buiten dat ze meedeed aan een klimaatmars en aan een Queer Focus Week, waarmee ze liet zien lhbti’ers te ondersteunen. Volgens de universiteit waar ze in september gaat beginnen, kun je na de studie terecht bij het bedrijfsleven, goede doelen, de overheid en beleidsfuncties. Het lijkt me een fijne ondersteuning voor de toekomstige koningin Amalia, een rol waarvan Alexia al heeft gezegd dat ze die wil vervullen. Náást haar eigen ambities dus.

Een beetje zoals prins Constantijn het doet. Hij en Laurentien moeten hun eigen broek ophouden en krijgen geen staatstoelage. Ook voor Alexia en zusje Ariane ligt geen koninklijke uitkering in het verschiet. Ze moeten dus werken voor hun geld. Onlangs liet Pieter Omtzigt zich in een interview ontvallen dat hij zou willen dat de Oranjes zich zouden moeten houden aan hun hoofdtaak, botweg lintjesknippen. Maar hoe komen ze dan aan hun inkomen?

Ons Nederlandse model was al jaren een voorbeeld voor andere landen. Margrethe heeft, rijkelijk laat, een verdeling gemaakt tussen haar kleinkinderen, waardoor de prinsen en prinsessen van de tweede zoon plots zijn gedegradeerd naar graven en gravinnen. Beatrix voorzag dat al veel eerder en dus werden alleen de kinderen van Willem Alexander en Máxima geboren als prinsessen. Zo ontstond voor de anderen meer afstand en meer vrijheid voor een leven buiten de schaduw van de troon. Al wordt bijvoorbeeld Eloise toch altijd geassocieerd met de koning of Amalia, als ’nichtje-van’. Dus Alexia zeker.

Wat ze daadwerkelijk gaat doen om de kost te verdienen, is nog gissen. Het klinkt wel als iets waarmee ze bij de Number 5 Foundation van tante Laurentien aan de slag kan. Of zelf iets vergelijkbaars opzetten. Want de Oranjes hebben een grote drive om zich in te zetten voor de maatschappij, maar helemaal belangeloos kán dat niet. Laurentien heeft zich met haar organisatie ingezet om de toeslagenouders een stem te geven bij het ministerie van Financiën. Met succes. Al wordt er nu flink gewezen en gefoeterd.

“Door háár kost het zoveel geld.” Nee, het is een voorstel dat uit de gesprekken is gekomen en de ministerraad is ermee akkoord gegaan. Klachten over grensoverschrijdend gedrag door ambtenaren van het ministerie lijken een laatste noodgreep. Vergelijkbare klachten – of gewoon gezeur – lijken wel boven te drijven bij elke nieuwe bewindspersoon die orde op zaken wil stellen. Daar zijn de ambtenaren niet van gediend. Werk aan de winkel. Fouten komen bloot te liggen.

Het gevolg? Laurentien’s werkende bestaan staat nu ter discussie. Oké, de constructie was in dit geval wat mij betreft ook niet handig. Laurentien had prima als gespreksleider ingeschakeld kunnen worden, als verbinder, maar misschien had de afwikkeling beter bij iemand anders kunnen liggen.

Maar ook Máxima’s werk werd door Omtzigt al ter discussie gesteld, onder meer vanwege – fout geïnterpreteerde – citaten vanuit haar VN-werk. “Het is hoog tijd dat wij ervoor zorgen dat leden van het Koninklijk Huis géén dingen meer doen naast hun eigenlijke, ceremoniële werk”, zei Omtzigt. Zometeen zijn we terug bij af. Na prins Bern hard moesten de Oranjes terug de kooi in. We hebben alle maal gezien wat dat met prins Claus heeft gedaan. Dat voor zag Willem Alexander. Hij pleitte er voor zijn huwelijk al voor dat Máxima, voor haar mentale welzijn, een inhoudsvolle taak kon krijgen. Wat zal de toekomst voor Alexia brengen?

Beeld: ANP

Deze column is gepubliceerd in Weekend nummer 33, nú in de winkel! Of lees ‘m online. Liever bestellen? Dat kan hier.