Prinses Irene en ‘haar brigade’

04/08/2019

Prinses Irene viert maandag haar tachtigste verjaardag. De naar haar vernoemde en in 1941 gevormde koninklijke brigade, het enige Nederlandse legeronderdeel dat aan het eind van de Tweede Wereldoorlog echt heeft meegevochten om Nederland te bevrijden, herdenkt dat het op 8 augustus precies 75 jaar geleden landde op de stranden van Normandië.

Prinses Irene is de bijzondere band met de ‘Koninklijk Nederlandse Brigade Prinses Irene’ en de navolger daarvan altijd trouw gebleven, ook nadat ze niet langer lid was van het koningshuis en in latere jaren ook actief deelnam aan de vredesbeweging. Zo neemt ze in Den Haag, de stad die de brigade op 8 mei 1945 bevrijdde, om de vijf jaar het defilé af van het Garderegiment Fuseliers Prinses Irene.

Het had destijds enige voeten in de aarde voordat prinses Juliana en prins Bernhard instemden met de naamgeving van het toenmalige ‘Detachement Koninklijke Nederlandse Troepen in Groot-Brittannië.’ Dat waren zo’n 1300 Nederlanders die zich na de Duitse bezetting van Nederland in het buitenland bevonden of naar Engeland waren uitgeweken. “We waren in het begin een rommelzooitje dat maar rondhing”, herinneren de laatste nog levende brigadeveteranen zich.

Vandaar de aarzeling van het prinselijk paar. Maar na een grondige reorganisatie kon koningin Wilhelmina het vaandel toch uitreiken met de woorden: ‘Het zal u gegeven zijn eenmaal als zegevierende bevrijders van Nederland met dit vaandel de vaderlandse bodem te betreden.’ En dat gebeurde op 20 september 1944. Onder Brits commando stak de brigade de Nederlandse grens over en rukte op naar Eindhoven.

Enkele dagen later arriveerden de mannen bij de Waal in Nijmegen. Medio oktober vocht de brigade mee in de Slag om de Schelde. De Prinses Irene Brigade bevrijdde Tilburg en vocht bij Hedel en Heusden. Op 8 mei 1945 trok de brigade Den Haag binnen, waar de bevolking ze juichend stond op te wachten.

De brigade is op 24 december 1945 officieel ontbonden. Koningin Wilhelmina maakte toen bekend dat het vaandel altijd zou blijven bestaan. Het hoort nu bij het 17 Pantserinfanteriebataljon Garderegiment Fuseliers Prinses Irene, dat ook de band met de prinses in stand heeft gehouden.