Bernard Haitink op 92-jarige leeftijd overleden
22/10/2021
Voormalig topdirigent Bernard Haitink is donderdag op 92-jarige leeftijd overleden. Volgens zijn management is Haitink vreedzaam gestorven, thuis in Londen, omringd door zijn vrouw en familie.
De dirigentenloopbaan van Haitink begon in de jaren vijftig met de dirigentencursus van de Nederlandse Radio Unie, waarna hij al snel chef-dirigent werd van het Radio Filharmonisch Orkest. Met het Concertgebouworkest in zijn geboorteplaats Amsterdam heeft Haitink een lange band. Hij was er chef-dirigent van 1961 tot en met 1988. In 1999 kreeg hij van het orkest de titel van eredirigent. Ook leidde hij diverse buitenlandse gezelschappen, als chef of gast.
In 2019 dirigeerde hij in het Zwitserse Luzern zijn laatste concert. De 90-jarige liet eerder dat jaar via de Volkskrant weten zijn baton stilletjes weg te willen leggen. ‘Ik heb geen zin in al die officiële afscheidsdingen, maar het is een feit dat ik niet meer zal dirigeren,’ verklaarde de maestro toen.
Het debuut voor het Concertgebouworkest van Bernard Haitink in 1956 op 27-jarige leeftijd was eigenlijk puur toeval. Wegens ziekte van de dirigent die het Requiem van Cherubini eigenlijk zou leiden mocht hij invallen en dat bleek de start te zijn van een glansrijke carrière én een lange relatie met het Concertgebouworkest. Het grote publiek leerde Haitink vooral kennen tijdens de kerstmatinees.
In 1961 werd Haitink samen met Eugen Jochum chef-dirigent bij het Concertgebouworkest en bleef daar vervolgens 28 jaar als dirigent aan verbonden, hoewel die relatie niet altijd in harmonie verliep. In 1982 dreigde hij met opstappen, omdat de geldkraan zou worden dichtgedraaid en in 1988 ging het opnieuw mis toen Haitink vertrok naar de Royal Opera in Londen en er ruzie ontstond over zijn opvolging als dirigent. Het Concertgebouworkest en de dirigent gingen in een vertroebelde sfeer uiteen. De ruzie werd uiteindelijk bijgelegd, maar Haitink bleef lang weg bij het orkest waar hij groot was geworden.
Strubbelingen
In 1994 keerde hij terug bij zijn eerste liefde, waar hij in 1999 werd benoemd tot eredirigent. Toch ontstonden er gaandeweg weer strubbelingen. Zo zou er in 2006 ter ere van zijn vijftigjarig jubileum als dirigent een nieuwe biografie over hem worden gepresenteerd in het Concertgebouw. Maar de maestro stond niet achter de inhoud van het boek, waardoor de uitreiking tijdens het gala ging op de valreep niet door ging.
In 2014 liet Haitink weten ‘nooit meer het Concertgebouworkest te willen dirigeren’. Hij voelde zich vernederd, omdat de directie hem genegeerd zou hebben tijdens het 125-jarig jubileum van het muziekpaleis, waaraan hij zo lang verbonden was. Eerder dat jaar werd zijn zestigjarig jubileum als dirigent nog gevierd met een uitvoering.
Buitenland
Ook in het buitenland boekte Haitink veel grote successen, onder meer met het London Philharmonic Orchestra en de Metropolitan Opera in New York. Op 85-jarige leeftijd dirigeerde hij in 2014 nog tal van internationaal vermaarde orkesten. Het laatste concert dat hij dirigeerde was in 2019 in het Zwitserse Luzern, wat live werd uitgezonden op NPO Radio 4. Hij klom voor het laatst de bok op om met de Wiener Philharmoniker het vierde pianoconcert van Ludwig van Beethoven en de zevende symfonie van Anton Bruckner ten gehore te brengen.
