Column Marc van der Linden

12/11/2019

Koningin Sofía van Spanje werd afgelopen week 81 jaar en vierde dat met haar kinderen en kleinkinderen. Of die allemaal tegelijk bij haar waren is niet bekend. Koning Juan Carlos heeft zich inmiddels uit de openbaarheid teruggetrokken, maar koningin Sofía is nog altijd het meest populaire lid van de Spaanse koninklijke familie. Het is vanwege het respect voor haar dat de monarchie nog iets van een basis heeft, want waar de Spaanse monarchie in de jaren zeventig na Franco een nieuwe kans kreeg, hebben met name Juan Carlos en jongste dochter Cristina het aanzien zo beschadigd dat het maar de vraag is hoe lang Spanje nog een koning zal hebben.

Koning Felipe wordt regelmatig uitgejouwd op straat. Daarnaast is hij zijn positie als onpartijdig staatshoofd kwijt sinds hij zich openlijk tegen de separatisten keerde, die Catalonië willen afscheiden van Spanje en als republiek verder willen. Felipe haalde zo hard naar hen uit dat hij het respect bij een veel grotere groep onderdanen verloor. Een ander deel van de Spanjaarden, de conservatieve monarchisten, verwijt hem zijn huwelijk met de gescheiden nieuwslezeres Letizia Ortiz Rocasolano nog steeds. Hij had volgens hen een vrouw moeten vinden zoals zijn moeder. Sofía is de verpersoonlijking van koninklijk. Hoewel ze een man had die haar openlijk bedroog en haar dochter en schoonzoon bij een enorme fraudezaak betrokken bleken te zijn, viel ze nooit uit haar rol. Ze bleef haar dochter steunen op een manier die duidelijk maakte dat ze niet goedkeurde wat er gebeurd was, maar ook dat ze haar dochter en kleinkinderen nooit aan hun lot zou overlaten. Dat was tegen het zere been van schoondochter Letizia, die vond dat Cristina en haar man Iñaki Urdangarin, die inmiddels een celstraf van zes jaar uitzit, volledig genegeerd zouden moeten worden. Letizia zou Sofía’s houding juist als één van de grootste problemen van de monarchie zien. Doordat Sofía altijd de schone schijn ophield, zouden haar kinderen nooit realistisch zijn. Dat ze zich bovendien intensief bemoeide met de opvoeding van Leonor en Sofía, de dochters van Letizia en Felipe, was een nog grotere irritatiefactor. Sofía wil dat de meisjes voorbereid zijn op een leven in de schijnwerpers. Met name Leonor, die op een dag koningin moet worden, moet volgens haar grondig op die taak worden voorbereid. De frustraties daarover kwamen tot uitbarsting tijdens de paasmis in 2018, waarbij Letizia haar schoonmoeder blokkeerde voor het oog van de camera’s. Sindsdien hebben ze alles gedaan om de relatie weer goed te laten lijken, maar niemand gelooft het. Sofía, die de monarchie in haar geboorteland Griekenland al zag verdwijnen, heeft het tot haar levensdoel gemaakt om te zorgen dat dat in Spanje niet gebeurt. Ze heeft krediet genoeg om dat voor elkaar te krijgen, maar dan moet ze het ’lang zal ze leven’ van haar verjaardag ook waarmaken. Zolang Sofía er nog is, komt het goed.