Column Marc van der Linden

10/02/2020

De Britse monarchie wordt over de hele wereld als een soapopera gevolgd. Als er wat gebeurt rond Meghan en Harry, Kate en William of Charles en Camilla is dat wereldnieuws, maar wie een echte soapopera wil, zou het Luxemburgse hof moeten volgen. Met name groothertogin Maria Teresa lijkt een kwalijke rol te spelen. Zo zouden in de afgelopen vijf jaar 51 van de 110 personeelsleden ontslag hebben genomen of gekregen. Sommigen stapten naar de rechter en kregen hoge schadevergoedingen, die uit de schatkist werden betaald. Op de werkvloer regeerde de angst, gelachen werd er nooit.

Dat uitgerekend Maria Teresa als kwade genius werd aangewezen was opvallend. Zij werd door buitenstaanders als het meest sympathieke lid van de familie gezien. Het huwelijk van Henri en Maria Teresa werd lange tijd tegengehouden door zijn moeder, die de Cubaanse ongeschikt achtte als echtgenote van het toekomstig staatshoofd. De liefde won, al bleven de twee vrouwen openlijke vijanden. In 2002 beschuldigde Maria Teresa haar schoonmoeder in een televisie-interview van het verspreiden van roddels. En zij zou nu dus zelf als een ware feeks het hof bestieren? Soms waren het vage roddels, zoals dat de als zeer vroom katholiek bekend staande groothertog een vriendin zou hebben. De operaties van de groothertogin werden elke keer als noodzakelijke ingrepen gebracht, maar zodra Maria Teresa weer in beeld verscheen, leek vooral haar gezicht te zijn aangepakt. Op een gegeven moment was premier Bettel het zat. Hij kon vanwege zijn vertrouwelijkheidspositie met het staatshoofd zelf geen mededelingen doen. Daarom vroeg hij de onkreukbare Jeanot Waringo, voormalig inspecteur-generaal van Financiën, een rapport te maken. Die pakte de zaken uitvoerig aan. Hij liep mee aan het hof, sprak met personeelsleden en met oud-werknemers. Groothertogin Maria Teresa bleek de belangrijkste beslissingen te nemen als het aankwam op werving en ontslag, terwijl zij officieel niets te zeggen heeft over het personeel. Het is verder onduidelijk of het groothertogelijke paar overheidsgeld gebruikt voor privéactiviteiten. Dat laatste is ambtelijke taal om iets wat is vastgesteld op een discrete manier te verwoorden. Het rapport dringt aan op transparantie en enkele snelle wijzigingen. Waringo stelt bijvoorbeeld voor dat de premier telkens zijn goedkeuring geeft bij nieuw personeel. Het hof, de premier en het parlement kregen het rapport een week voordat het openbaar gemaakt werd. Daarna zou ’t parlement reageren en vervolgens de premier. Het paar reageerde echter meteen en emotioneel. Er volgde een open brief van de groothertog die begon met de opmerking dat hij die schreef aan de rand van het bed van zijn zwager die op de intensive care lag. Medelijden wekken is altijd een noodgreep en de brief viel dan ook verkeerd bij de Luxemburgers. We horen er echter niks over, doordat de Britse en Amerikaanse media doorgaans niet eens weten waar Luxemburg ligt…