Column Marc van der Linden – Máxima in Juliana’s voetsporen
25/01/2021
Koningin Juliana was dol op juwelen. Ze vertegenwoordigden voor haar een band met twee vrouwen van wie ze innig had gehouden, haar moeder Wilhelmina en grootmoeder Emma. Beide vrouwen hebben veel betekend voor het juwelenbezit van de Oranjes. Emma, een prinses uit het Duitse vorstendom Waldeck, was pas twintig toen ze met de 41 jaar oudere Nederlandse koning Willem III trouwde. Dat deed ze niet zomaar. In een huwelijkscontract wordt duidelijk dat de Nederlandse koning zijn bruid een zeer rijk leven garandeerde, waarbij hij diep in de buidel zou tasten voor dure cadeaus. Het gaat te ver om Emma een golddigger te noemen – daarvoor kwam ze uit een te voornaam en vooraanstaand geslacht, maar Willem III kan gerust een sugardaddy, een suikeroom, worden genoemd, die niet alleen Emma maar ook hun in 1880 – een jaar na hun huwelijk – geboren dochter Wilhelmina overlaadde met peperdure geschenken. Daarnaast lijkt Emma een blanco cheque te hebben gekregen om voor haar dochter de mooiste sieraden te bestellen. Die moesten haar steunen toen ze op haar achttiende als eerste vrouw uit het Huis van Oranje Koningin der Nederlanden werd. Daarbij gold: size does matter. Hoe groter, hoe beter dus.
De 18-jarige koningin was nog maar een meisje toen ze in 1890 staatshoofd werd. Om haar extra statuur te geven werden grote, bijna protserige diademen voor haar gemaakt – zodat ze alleen al dankzij de juwelen veel indruk zou maken. Omdat Emma en Wilhelmina maar één erfgename hadden – (klein)dochter Juliana – bleef de collectie tot en met 2004 grotendeels bij elkaar. Toen was inmiddels geregeld dat de stukken die echt bij het koningschap horen, zoals de vele tiara’s en grote colliers, ook voor de toekomstige kroondragers of hun echtgenotes beschikbaar zouden blijven. Máxima plukt daar nu de vruchten van. Bij Audax Publishing, de uitgever van Weekend en Royalty, verscheen onlangs Máxima’s Juwelen. Deze uitgave wordt ook wel een bookazine genoemd; een kruising tussen een boek en een magazine. Het vertelt de geschiedenis van de juwelenschat die Juliana heeft nagelaten, waarmee onze huidige koningin nu terecht mooie sier maakt. Ze draagt veel meer dan koningin Beatrix en daar is een aantal redenen voor. Allereerst staat Máxima op juwelengebied bijna alles. Ze komt goed weg met de grote stukken die Juliana ook zo graag droeg. Die combineerde de grote stukken ook nog eens graag met elkaar, waardoor ze door haar dochters weleens met een rijkelijk versierde kerstboom werd vergeleken. Beatrix is meer van klein en subtiel en werd bijvoorbeeld nooit met het krullerige Stuart-diadeem gezien. De demontabele Stuart-diamant van bijna 40 karaat, die boven op het diadeem alle aandacht naar zich toetrekt, droeg ze zelfs nooit aan een hanger. Deze juwelen zijn veiliggesteld voor de toekomstige generaties van de Oranjes die op de troon komen. De topstukken zullen dus nooit verkocht kunnen worden. Juliana kreeg tijdens haar leven echter heel veel sieraden en kocht zelf ook het nodige. Al die armbanden, kettingen, broches en ringen zijn onder haar dochters en kleindochters verdeeld. Uiteraard kreeg haar jongste kleindochter, de naar haar grootmoeder vernoemde Juliana Guillermo, alles wat verwees naar hun gedeelde naam. Daarnaast zag ik haar met een bedelarmband met Fabergé-eitjes, die ook vaak door koningin Juliana is gedragen. Máxima doet nu hetzelfde. De juwelen die ze zelf koopt of cadeau krijgt, zijn straks voor haar dochters. Amalia zal dan het minste krijgen. Zij heeft als koningin immers alle grote stukken uit de Oranje-collectie al tot haar beschikking…